اشنایی با نرم افزار PDMS
نرم افزار PDMS مخفف عبارت
Plant Design Management System
میباشد و محصول شرکت AVEVA واقع در کشور انگلستان میباشد . این نرم افزار
یکی از پرکاربردترین و کارآمدترین نرم افزارهای مدل سازی به صورت سه بعدی
در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی میباشد که قابلیت طراحی ، مدلسازی و
مدیریت سیستم را به طور همزمان به بهترینشکل داراست . نرم افزار های مشابه
آن مانند PDS و Autoplant و ... نیز وجود دارند که PDMS در بین آنها
دارای قدرت و انعطاف پذیری بیشتری میباشد و انتخاب اول طراحان در بسیاری
از کشورهای دنیا میباشد .
از نقاط قوت این نرم افزار میتوان به بانک اطلاعاتی بسیار قوی آن (
Database ) اشاره نمود که این ویژگی نگرانی طراحان را از بابت از بین رفن
اطلاعات در حین پروژه مرتفع میسازد که این مهم ارتباط تنگاتنگی با تجربه و
مهارت طراح دارد .
از دیگر ویژگیهای این نرم افزار و یکی از نقاط مثبت آن میتوان به خروجی
ها و ورودی های نرم افزار و همخوانی آنها با نرم افزارهای مهندسی اشاره
کرد . به عنوان مثال قابلیت همخوانی فایلهای مدل سازی شده در Microstation
را داراست و همچنین میتوان با Visual basic برای آن برنامه نویسی کرد .
همچنین قابلیت گرفتن خروجی با فرمت های رایج نقشه کشی از جمله DWG
، PLT
،
DXF و ... را برای استفاده در نرم افزار اتوکد داراست . همچنین میتوان
انواع گزارشها ( Report ) را در فرمت ها قابل استفاده در Word و Excel
خروحی گرفت .
علاوه بر امکانات بسیار خوب نرم افزار ، شرکت های دیگر نیز با توجه به
پرکاربرد بودن این نرم افزار ، اقدام به ساخت نرم افزار های کمکی برای این
برنامه گرفته اند که بر قابلیت های این نرم افزار افزوده است . به عنوان
مثال میتوان به نرم افزار های کمکی برای گرفتن خروجی برای نرم افزار
CEASAR II و تحلیل تنش سیستم پایپینگ اشاره کرد .
در زیر به صورت اجمالی و برای آشنایی نسبی ، نگاهی به مهمترین بخش ها و
ماژول های این نرم افزار همراه با توضیحات مختصر آنها می اندازیم :
DESIGN :
این بخش مهمترین بخش نرم افزار میباشد که به مدل سازی واحد میپردازد . به
طور کلی یک واحد فرآیندی متشکل از واحد های مکانیک ، سازه ، عمران ،
معماری ، برق ، ابزار دقیق و ... میباشد که در این قسمت میتوان کلیه این
واحد ها را با تمام بخش های مختلف آن با دقیق ترین و کاملترین جزئیات مدل
سازی نمود . در ماژول DESIGN برای طراحی هر واحد ، بخش مجزایی وجود دارد .
از جمله بخش های Pipework ، Equipment ، Structure ، Hvac و ... که هر
کدام حاوی منوهای مخصوص به خود میباشند . از مهمترین ویژگیهای ماژول
DESIGN میتوان به مدلسازی کل واحد فرآیندی ، بررسی برخورد اجزائ مختلف با
هم ، بررسی و مشاهده آخرین فعالیت های انجام شده کاربران ، گزارشگیری از
مدل و مشاهده نمای کلی واحد اشاره کرد .
ADMIN :
این بخش مربوط به مدیریت کل سیستم میباشد که در آن میتوان به تعریف پروژه
، ایجاد بانکهای اطلاعاتی ( Database ) ، تعریف کاربران و اختصاص
Password برای آنها ، ایجاد محدوده های کاری برای هر کاربر ، مشاهده
فعالیت کاربران ، ایجاد هماهنگی بین کاربران ، ایجاد تیم های کاری و
...
اشاره نمود . به طور معمول شخصی که به عنوان ADMIN یک پروژه این وظیفه را
بر عهده میگیرد ، باید به تمامی قسمتهای نرم افزار اشراف کامل داشته و از
تجربه بالایی در انجام پروژه های با ای نرم افزار داشته باشد تا بتواند از
ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری نماید .
PARAGON & SPECON :
این بخش اختصاص به Catalogue نویسی برای بخش های دیگر نرم افزار را دارد .
از جمله تعریف مدرک PMS ( Piping Material Specification ) برای بخش
piping و همچنین کاتالوگها مورد نیاز بخش های Structure & Instrument و
... . به طور معمول در ابتدای پروژه نیاز به تکمیل این قسمت و وارد نمودن
کلیه المانهای مورد نیاز در بخش DESIGN را داریم که این مهم با توجه به
استاندارد های طراحی و نمودارها و جداول مهندسی انجام میشود .
DRAFT :
جهت تهیه نقشه های دو بعدی و سه بعدی از جمله Plot plan ، Piping plan ،
Key plan و ... جهت نشان دادن موقعیت تجهیزات و لوله ها و ابزار آلات و
المانهای دیگر موجود در واحد به کار میرود . کلیه این نقشه ها در فرمت های
مختلف برای استفاده در نرم افزار های متداول از جمله اتوکد تهیه میشوند
که این ویژگی ویرایش آنها را تسهیل مینماید . از جمله تنظیمات این بخش
میتوان به تنظیات کلی نقشه ، ابعاد مدرک ، Scale نقشه ، مدیریت فایلهای
خروجی از جمله رنگ ، سایز ، محل ذخیره سازی ، اندازه گذاری ها ، ایجاد TAG
بر روی کامپوننتها و تجهیزات ، تنظیم نمای دید و ... اشاره نمود . از
نقشه های خروجی این بخش در فاز ساخت پروژه ( Construction ) استفاده میشود
و دارای اهمیت زیادی میباشد که این مهم دقت بالایی را برای تهیه این نقشه
ها نیاز دارد .
ISODRAFT :
علاوه بر نقشه های دوبعدی ، نیاز به نقشه های ایزومتریک نیز داریم که در
این بخش میتوان از نرم افزار خروجی گرفت . این نقشه ها به طور خاص برای
سیستم Piping به کار میرود و مشخصاتی از جمله مسیر حرکت لوله و جانمایی
اتصالات و تجهیزات و طول لوله و تعداد و ...به ما میدهد . این نقشه ها به
صورت فرمت های قابل استفاده در نرم افزار اتوکد میباشند که ویرایش آنها را
برای ما آسان میسازد . این ماژول نیز تنظیمات کلی برای تهیه نقشه ها و
سایز بندی آنها و نوع فرمت خروجی آنها دارد .
SPOOLER :
جهت تقسیم بندی خطوط ایزومتریک در Shop و فاز ساخت پروژه کاربرد دارد .
این نرم افزار به مرور زمان د رنسخه های مختلفی تولید شده است ، مانند 11.2 ، 11.3 ، 11.5 ، 11.6 و 12 .
شرکت های طراحی بزرگ ایرانی به طور معمول از نسخه 11.5 این نرم افزار
استفاده مینمایند ( به دلیل تحریم های اعمال شده به ایران ) . اما شرکتهای
کوچکتر که نیاز به داشتن لایسنس از شرکت سازنده ندارند ، از نسخه 11.6
این نرم افزار که به صورت قفل شکسته در بازار موجود است نیز استفاده
میکنند . شرکت AVEVA به تازگی نسخه 12 این محصول را نیز ارائه کرده است که
تغییرات محسوسی نسبت به نسخه های قبلی در آن دیده میشود
. این نسخه هنوز
دارای اشکالات جزیی میباشد که شرکت سازنده برای آن هر چند ماه یکبار نسخه
الحاقی و ترمیمی ارائه میدهد و به همین دلیل هنوز فراگیر نشده است ، اما
شرکتهای بزرگ طراح در سرتاسر جهان به مرور به سمت استفاده از این نسخه پیش
میروند .
نویسنده : محمد نادریPDMS 12
این نسخه آخرین نسخه از نرم افزار PDMS
میباشد که هنوز مراحل آزمایشی خود را طی می نماید . برای آشنایی بیشتر با
این نرم افزار ، فایل های زیر را دانلود نمایید :
مقاله شماره 2