تحقیق و انواع آن
تحقیق و انواع آن
1-1تعریف تحقیق[1]
تحقیق در لغت به معنای بررسی، بازجویی، وارسی واقعیت و راست و درست کردن می باشد (دلاور، 1374: 22 اما از نگاه علمی تعاریف مختلفی از تحقیق ارائه شده است. از دیدگاه کرلینجر، تحقیق عبارت است از بررسی و مطالعه منظم، کنترل شده و آزمایشی قضیه های فرضی درباره روابط احتمالی بین پدیده ها با دیدگاه انتقادی. بنابراین، تحقیق مجموعه فعالیت های منظمی است که هدف آن، کشف حقیقت یا رسیدن از علم اندک به علم بیش تر است (همان:26).
1-2-1- انواع تحقیق بر اساس هدف
تحقیق را بر حسب هدف می توان به سه شکل: 1) تحقیق بنیادی، 2) تحقیق کاربردی، و 3) تحقیق توسعه ای دسته بندی نمود.
1-2-1-1- تحقیق بنیادی[2]
پژوهش بنیادی، پژوهشی است محض، که عمدتاً فاقد نتیجه عملی فوری است. هدف اصلی این گونه تحقیقات، پروراندن و یا تدوین نظریه ها می باشد.
1-2-1-2- تحقیق کاربردی[3]
پژوهش کاربردی، پژوهشی است که نتایج حاصل از آن در رفع نیازها و حل مشکلات به کار آید. بنابراین، هدف این نوع تحقیقات، کاربست نتایج (به کارگیری آن ها) در حل مسائل و مشکلات خاص در جامعه می باشد.
1-2-1-3- تحقیق توسعه ای[4]
پژوهش توسعه ای، عمدتاً متوجه نوآوری در فرآیندها، ابزارها و محصولات است. در واقع، این نوع پژوهش ها، پژوهش هایی هستند که تأکید آن ها بر کاربرد مستقیم است.
1-2-2- انواع تحقیق بر اساس زمان گردآوری
تحقیقات را بر اساس زمان گردآوری (گذشته، حال و آینده) می توان به سه دسته تحقیق تاریخی، تحقیق پیمایشی و تحقیق آزمایشی تقسیم بندی نمود (از کیا و دربان آستانه، 1382: 294)،
1-2-2-1- تحقیق تاریخی[5]
تحقیق تاریخی عبارت است از کاربرد روش علمی پژوهش در مسائل تاریخی.
1-2-2-2- تحقیق پیمایشی[6]
در صورتی که پاسخ به مسائله به زمان حال مربوط باشد، از روش پیمایشی استفاده می شود. در این روش، محقق شرایط فعلی را بررسی می کند تا مسائل جاری در پرتو آن روشن شود. در این روش، عمدتاً از تکنیک پرسشنامه و مصاحبه برای جمع آوری اطلاعات و داده ها استفاده می شود. تعمیم پذیری نتایج یکی از خصوصیات اصلی و عمده تحقیقات پیمایشی است. در واقع، هدف اصلی محقق در این قبیل تحقیقات، تعمیم نتایج نمونه کوچک تر به جامعه بزرگ تر می باشد. تحقیق پیمایشی می تواند به روش های زیر انجام گیرد:
1-2-2-2-1- تحقیق مقطعی[7]
روش مقطعی به منظور گردآوری داده ها در یک یا چند صف در یک مقطعی از زمان (به شکل یک روز، یک هفته، یک ماه) و از طریق نمونه گیری از جامعه انجام می شود. این گونه پژوهش به بررسی جامعه بر اساس یک یا چند متغیر در یک مقطع از زمان می پردازد.
1-2-2-2-2- تحقیقات طولی[8]و شبه طولی[9]
هدف محقق در تحقیقات طولی (پانل[10]) و شبه طولی (روند پژوهشی[11])، بررسی چگونگی مراحل و نمونه های رشد یا تغییرات آن ها در نتیجه گذشت زمان است. به عنوان نمونه، مطالعه نمونه های رشد از نظر جسمی یا عقلی در مراحل مختلف سنی.
1-2-2-3- تحقیق آزمایشی یا تجربی[12]
آزمایش، دقیق ترین و در عمیق حال پیچیده ترین شکل پژيوهش علمی است. یکی از ویژگی های عمده این روش، کنترل است و برپایه این ویژگی می باشد که پژوهش گر توانایی تعیین روابط علت و معلولی بین متغیرهای مورد پژوهش را دارد.
1-2-3- انواع تحقیق بر اساس ماهیت داده ها
تحقیقات را بر اساس ماهیت داده ها می توان به دو دسته کمی و کیفی دسته بندی نمود.
1-2-3-1- تحقیق کمی[13]
به لحاظ نظری، این گونه تحقیقات ریشه در مکتب اثبات گرایی (پوزیتیوستی) دارد و صاحب نظران این روش علاقه مند به تبدیل اطلاعات تحقیق به صورت نمادهای ریاضی به منظور استفاده از قابلیت تحلیل های آماری و ریاضی برای توصیف و تحلیل پدیده های اجتماعی می باشند (ازکیا و دربان آستانه، 1382: 296)
1-2-3-2- تحقیق کیفی[14]
تحقیق کیفی عمدتاً به صورت توصیفی می باشد که در آن، محقق به فرآیند معنی و درک حاصل از واژگان و تصاویر تمایل دارد. در واقع، تحقیق کیفی یک تحقیق تفسیری و مبتنی بر روش شناسی تفسیری می باشد. علت اصلی به وجود آمدن این تحقیق، اعتقاد طرفداران این نوع تحقیق به ضعف روش های اثباتی (پوزیتیویستی) در برسی پدیده های اجتماعی می باشد.
1-2-5- انواع تحقیق بر اساس روش های جمع آوری داده ها و اطلاعات
بر اساس ملاک روش جمع آوری داده ها و اطلاعات، تحقیقات را می توان به دو دسته اسنادی و میدانی تقسیم کرد. در روش اسنادی، محقق با واسطه اسنادی و مدارک، به مطالعه موضوع مورد تحقیق در رابطه با جامعه آماری مشخص می پردازد. عمده تحلیل های ثانویه که بر داده های آماری و پژوهش های پیمایشی انجام می گیرند، جزو تحقیقات اسنادی محسوب می شوند. اما در روش میدانی، محقق مستقیماً با آزمودنی ها یا نمونه های تحقیق ارتباط دارد. یعنی در این روش، محقق با استفاده از روش های مختلف کمی و کیفی، به میدان تحقیق رفته و مستقیماً با جامعه و نمونه آماری و به عبارتی واحدهای سنجش سروکار دارد.
[1] -Research
[2] - Fundamental research
[3] - Practical research
[4] - Developmental research
[5] - Historical research
[6] - Survey research
[7] - Cross- sectional research
[8] - Longitudinal research
[9] -Semi- longitudinal research
[10] - Panel research
[11] -Trend research
[12] - Expreimental research
[13] - Pre- experimental designs
[14] - Qualitative research
1-1تعریف تحقیق[1]
تحقیق در لغت به معنای بررسی، بازجویی، وارسی واقعیت و راست و درست کردن می باشد (دلاور، 1374: 22 اما از نگاه علمی تعاریف مختلفی از تحقیق ارائه شده است. از دیدگاه کرلینجر، تحقیق عبارت است از بررسی و مطالعه منظم، کنترل شده و آزمایشی قضیه های فرضی درباره روابط احتمالی بین پدیده ها با دیدگاه انتقادی. بنابراین، تحقیق مجموعه فعالیت های منظمی است که هدف آن، کشف حقیقت یا رسیدن از علم اندک به علم بیش تر است (همان:26).
1-2-1- انواع تحقیق بر اساس هدف
تحقیق را بر حسب هدف می توان به سه شکل: 1) تحقیق بنیادی، 2) تحقیق کاربردی، و 3) تحقیق توسعه ای دسته بندی نمود.
1-2-1-1- تحقیق بنیادی[2]
پژوهش بنیادی، پژوهشی است محض، که عمدتاً فاقد نتیجه عملی فوری است. هدف اصلی این گونه تحقیقات، پروراندن و یا تدوین نظریه ها می باشد.
1-2-1-2- تحقیق کاربردی[3]
پژوهش کاربردی، پژوهشی است که نتایج حاصل از آن در رفع نیازها و حل مشکلات به کار آید. بنابراین، هدف این نوع تحقیقات، کاربست نتایج (به کارگیری آن ها) در حل مسائل و مشکلات خاص در جامعه می باشد.
1-2-1-3- تحقیق توسعه ای[4]
پژوهش توسعه ای، عمدتاً متوجه نوآوری در فرآیندها، ابزارها و محصولات است. در واقع، این نوع پژوهش ها، پژوهش هایی هستند که تأکید آن ها بر کاربرد مستقیم است.
1-2-2- انواع تحقیق بر اساس زمان گردآوری
تحقیقات را بر اساس زمان گردآوری (گذشته، حال و آینده) می توان به سه دسته تحقیق تاریخی، تحقیق پیمایشی و تحقیق آزمایشی تقسیم بندی نمود (از کیا و دربان آستانه، 1382: 294)،
1-2-2-1- تحقیق تاریخی[5]
تحقیق تاریخی عبارت است از کاربرد روش علمی پژوهش در مسائل تاریخی.
1-2-2-2- تحقیق پیمایشی[6]
در صورتی که پاسخ به مسائله به زمان حال مربوط باشد، از روش پیمایشی استفاده می شود. در این روش، محقق شرایط فعلی را بررسی می کند تا مسائل جاری در پرتو آن روشن شود. در این روش، عمدتاً از تکنیک پرسشنامه و مصاحبه برای جمع آوری اطلاعات و داده ها استفاده می شود. تعمیم پذیری نتایج یکی از خصوصیات اصلی و عمده تحقیقات پیمایشی است. در واقع، هدف اصلی محقق در این قبیل تحقیقات، تعمیم نتایج نمونه کوچک تر به جامعه بزرگ تر می باشد. تحقیق پیمایشی می تواند به روش های زیر انجام گیرد:
1-2-2-2-1- تحقیق مقطعی[7]
روش مقطعی به منظور گردآوری داده ها در یک یا چند صف در یک مقطعی از زمان (به شکل یک روز، یک هفته، یک ماه) و از طریق نمونه گیری از جامعه انجام می شود. این گونه پژوهش به بررسی جامعه بر اساس یک یا چند متغیر در یک مقطع از زمان می پردازد.
1-2-2-2-2- تحقیقات طولی[8]و شبه طولی[9]
هدف محقق در تحقیقات طولی (پانل[10]) و شبه طولی (روند پژوهشی[11])، بررسی چگونگی مراحل و نمونه های رشد یا تغییرات آن ها در نتیجه گذشت زمان است. به عنوان نمونه، مطالعه نمونه های رشد از نظر جسمی یا عقلی در مراحل مختلف سنی.
1-2-2-3- تحقیق آزمایشی یا تجربی[12]
آزمایش، دقیق ترین و در عمیق حال پیچیده ترین شکل پژيوهش علمی است. یکی از ویژگی های عمده این روش، کنترل است و برپایه این ویژگی می باشد که پژوهش گر توانایی تعیین روابط علت و معلولی بین متغیرهای مورد پژوهش را دارد.
1-2-3- انواع تحقیق بر اساس ماهیت داده ها
تحقیقات را بر اساس ماهیت داده ها می توان به دو دسته کمی و کیفی دسته بندی نمود.
1-2-3-1- تحقیق کمی[13]
به لحاظ نظری، این گونه تحقیقات ریشه در مکتب اثبات گرایی (پوزیتیوستی) دارد و صاحب نظران این روش علاقه مند به تبدیل اطلاعات تحقیق به صورت نمادهای ریاضی به منظور استفاده از قابلیت تحلیل های آماری و ریاضی برای توصیف و تحلیل پدیده های اجتماعی می باشند (ازکیا و دربان آستانه، 1382: 296)
1-2-3-2- تحقیق کیفی[14]
تحقیق کیفی عمدتاً به صورت توصیفی می باشد که در آن، محقق به فرآیند معنی و درک حاصل از واژگان و تصاویر تمایل دارد. در واقع، تحقیق کیفی یک تحقیق تفسیری و مبتنی بر روش شناسی تفسیری می باشد. علت اصلی به وجود آمدن این تحقیق، اعتقاد طرفداران این نوع تحقیق به ضعف روش های اثباتی (پوزیتیویستی) در برسی پدیده های اجتماعی می باشد.
1-2-5- انواع تحقیق بر اساس روش های جمع آوری داده ها و اطلاعات
بر اساس ملاک روش جمع آوری داده ها و اطلاعات، تحقیقات را می توان به دو دسته اسنادی و میدانی تقسیم کرد. در روش اسنادی، محقق با واسطه اسنادی و مدارک، به مطالعه موضوع مورد تحقیق در رابطه با جامعه آماری مشخص می پردازد. عمده تحلیل های ثانویه که بر داده های آماری و پژوهش های پیمایشی انجام می گیرند، جزو تحقیقات اسنادی محسوب می شوند. اما در روش میدانی، محقق مستقیماً با آزمودنی ها یا نمونه های تحقیق ارتباط دارد. یعنی در این روش، محقق با استفاده از روش های مختلف کمی و کیفی، به میدان تحقیق رفته و مستقیماً با جامعه و نمونه آماری و به عبارتی واحدهای سنجش سروکار دارد.
[1] -Research
[2] - Fundamental research
[3] - Practical research
[4] - Developmental research
[5] - Historical research
[6] - Survey research
[7] - Cross- sectional research
[8] - Longitudinal research
[9] -Semi- longitudinal research
[10] - Panel research
[11] -Trend research
[12] - Expreimental research
[13] - Pre- experimental designs
[14] - Qualitative research
+ نوشته شده در یکشنبه نهم تیر ۱۳۹۲ ساعت 22:11 توسط spow
|
وبلاگ همه چیز درباره نیروگاه وبلاگی تخصصی درباره نیروگاه است که به صورت تخصصی به مطالب مرتبط با نیروگاه اعم از مکانیک, ابزاردقیق والکتریک میپردازد